CMYK, sRGB, AdobeRGB czy ProPhoto RGB? Jaką przestrzeń kolorów wybrać do druku fotografii?
Która przestrzeń barwna jest najlepsza? Odpowiedź jest prosta, ta dopasowana do urządzenia, na którym będą drukowane Twoje zdjęcia. W tym artykule podpowiem Ci jak wycisnąć maksimum kolorów z Twoich fotografii oraz jak uniknąć wpadek spowodowanych źle dobranym profilem.
SPIS TREŚCI
Ok, ale czym właściwie jest przestrzeń barw? W dużym skrócie jest to matematyczny model kolorów, z którego korzystają wszystkie urządzenia wyświetlające i drukujące obraz. Każda grafika czy fotografia cyfrowa ma przypisany profil kolorów, czyli przestrzeń barw, z jakiej korzysta. Przestrzenie te są jak wielkie biblioteki, w których zamiast książek znajdują się kolory. Biblioteki te różnią się między sobą wielkością i zawartością zbiorów.
Przestrzeń kolorów przypisaną do fotografii możesz określić w trzech miejscach:
- w menu aparatu, jeśli zapisujesz zdjęcia bezpośrednio do JPG,
- podczas eksportu plików RAW z Lightrooma, Camera Raw, czy innego programu do obróbki RAW,
- przy obróbce w Photoshopie lub innym programie do grafiki rastrowej.
Modeli barw jest bardzo wiele, ale w druku najważniejsze są standardy CMYK i sRGB, oraz dedykowane do fotografii i grafiki artystycznej AdobeRGB i ProPhoto RGB. Czym się różnią i jak je stosować?
CMYK – jaskiniowiec
CMYK to pierwotna i bardzo ograniczona przestrzeń barwna stosowana w przemysłowym druku offsetowym. Jej składowa odpowiada czterem kolorom farb drukarskich – cyjan, magenta, żółty i czarny (key colour). W druku nakłada się je na siebie, aby uzyskać w miarę pełne spektrum kolorów. No właśnie – w miarę. W praktyce uzyskanie niektórych odcieni jest bardzo trudne lub wręcz niemożliwe. Najtrudniejszym kolorem dla urządzeń drukujących w CMYK jest pomarańczowy i zielony. Dużym problemem jest też nasycenie barw.
Chociaż konwersja do CMYK możliwa jest tylko z poziomu Photoshopa, do mojej pracowni dość często trafiają zdjęcia przekonwertowane do tej przestrzeni. Zapisane w ten sposób fotografie tracą bardzo dużo kolorów i przejść tonalnych, które mogłyby być widoczne na wydruku. Dlaczego klienci wybierają CMYK? Ponieważ wciąż popularna jest nieprawdziwa opinia, że wszystkie pliki wypuszczane do druku powinny być zapisane w CMYK.
Owszem, zdjęcia należy przekonwertować do CMYK, ale tylko jeśli oddajesz pliki do druku offsetowego. Stosuje się go do druku ulotek, plakatów, magazynów, banerów i innej poligrafii użytkowej. Przygotowując zdjęcia do wyspecjalizowanej drukarni fotograficznej unikaj CMYKu jak ognia.
Kiedy stosować: Kiedy Twoje zdjęcie będzie drukowane na plakatach, ulotkach czy innej poligrafii użytkowej.
Kiedy unikać: Gdy drukujesz swoje fotografie w laboratorium lub wyspecjalizowanej pracowni.
sRGB – dobry kumpel
Jeśli nie wiesz co wybrać, wybierz sRGB. To najbardziej popularna biblioteka kolorów stosowana w monitorach, skanerach, drukarkach i aparatach cyfrowych. Jeżeli Twój aparat zapisuje zdjęcia bezpośrednio do JPG, na 99% używa sRGB.
Ta przestrzeń barwna odzwierciedla 35% kolorów widzianych ludzkim okiem. W przeciwieństwie do CMYK składa się z 3 kanałów – czerwonego, zielonego i niebieskiego. Z sRGB korzystają cyfrowe minilaby, w których papier naświetlany jest… laserem RGB. Urządzeniami RGB są również drukarki, których podstawowy zestaw atramentów został powiększony o dodatkowe odcienie i kolory.
Czy sRGB jest zatem najlepszym modelem barw? Zdecydowanie nie. Jest to po prostu najbardziej uniwersalna i najbezpieczniejsza opcja. Sprawdzi się na większości urządzeń ale współczesna technologia pozwala na wyciągnięcie z druku dużo więcej niż oferuje sRGB.
Kiedy stosować: Kiedy zamawiasz standardowe odbitki z minilabu.
Kiedy unikać: Gdy “dobra” jakość wydruku to dla Ciebie za mało.
AdobeRGB – profesjonalista
AdobeRGB to bogatsza wersja sRGB. Zawiera aż 50% kolorów widzianym ludzkim okiem. Przestrzeń ta, podobnie jak sRGB może być wybrana w menu aparatu i przypisana bezpośrednio do pliku JPG.
Na forach możesz spotkać się z opinią, że nie ma sensu pracować na AdobeRGB, ponieważ standardowe monitory wyświetlają obraz w sRGB. To prawda, pod warunkiem, że planujesz eksponować swoje prace jedynie w Internecie. Jeśli chcesz drukować i cieszyć się pięknymi błękitami, zieleniami, turkusami, oranżami i karminami – zapisz swoje zdjęcia w AdobeRGB.
Profesjonalne drukarki fotograficzne, jak Epson, na którym pracuję, wyposażone są w aż 11 tuszy i pozwalają na odwzorowanie niemal całej palety AdobeRGB. Pamiętaj jednak, że nie wszystkie urządzenia to potrafią. Jeśli zamówisz standardowe odbitki z minilabu z plików z profilem Adobe, zamiast ferii barw możesz dostać jedynie „spraną” wersję sRGB.
Kiedy stosować: Gdy zamawiasz profesjonalny druk fotograficzny.
Kiedy unikać: Gdy zamawiasz standardowe odbitki z minilabu.
ProPhotoRGB – Mistrz Hattori
ProPhotoRGB to najbardziej zaawansowana przestrzeń kolorów, jaka obecnie istnieje. Zawiera aż 92% procent wszystkich barw, jakie rozpoznaje ludzkie oko i całkiem sporą paletę tych, które ludzkie oko nie zobaczy (to nie żart). Profilu ProPhoto nie przypiszesz do plików JPG wychodzących bezpośrednio z aparatu. Możesz z niego skorzystać jedynie, jeśli robisz zdjęcia w rawach. Profil ten jest przestrzenią roboczą np. w Adobe Lightroom.
Na rynku nie ma urządzeń, które potrafią wyświetlić lub wydrukować paletę ProPhoto. Dlaczego więc warto zwrócić na nią uwagę?
Łącząc druk pigmentowy z wykorzystaniem 10 atramentów i najwyższej klasy papiery fineartowe oraz plik źródłowy z osadzonym ProPhoto, możesz wyjść poza ramy AdobeRGB.
Pozwoli Ci to osiągnąć najsubtelniejsze przejścia tonalne i najbardziej nasycone kolory, jakie są do uzyskania w druku.
ProPhotoRGB mieści w sobie tyle barw że standardowa, 8 bitowa głębia kolorów może być niewystarczająca. Przygotowując pliki do druku z wykorzystaniem tej przestrzeni, musisz zapomnieć o zwykłym JPG. Aby w pełni wykorzystać potencjał ProPhoto koniecznie zapisz go w 16 bitowym TIFF.
Kiedy stosować: Kiedy zamawiasz profesjonalny druk na papierach fineart i chcesz uzyskać absolutnie najwyższą możliwą jakość.
Kiedy unikać: Gdy zamawiasz standardowe odbitki z minilabu.
Podsumowanie
Jak widzisz wybór najlepszej przestrzeni kolorów, jest bardzo prosty. Wystarczy pamiętać, że pewne technologie druku nakładają ograniczenia, a inne z kolei dają nowe możliwości. Gorąco zachęcam Cię do wyjścia ze strefy komfortu, jaką daje sRGB i wypróbowania pełnej, dostępnej palety barw.
Hej, dzięki wielkie. Super artykuł. Nada się.
Dzięki Bartek!
Dzięki! B przystępnie i rzeczowo